Overweging woco-viering van 12 nov.

13-11-2017

Overweging van de Woord- en Communieviering van zondag 12 november 2017

Zeker na de eerste lezing van vandaag is de wijsheid nog in nevelen gehuld. Daarom ben ik op zoek gegaan naar wat wijsheid is. Speurend naar een antwoord liep ik door de stad. Ik las spreuken op muren zoals “De ervaring doet onze wijsheid toenemen, maar niet onze dwaasheden afnemen”. Ik zocht op internet en vond een citaat van Jimi Hendrikx: kennis spreekt, maar wijsheid luistert. Ik dwaalde door bibliotheken en vond een gedichtje van Toon Hermans: “De wijsheid komt met de jaren, ze komt van lieverlee; ze neemt je wilde haren en je eigenwijsheid mee.” Een andere dichter verwoordde het zo: ‘Vraag het niet aan mij, want de wijsheid is verborgen in het wit tussen de woorden'. Ik klampte de godgeleerde aan en Hij citeerde Augustinus: ‘Je zult niet binnentreden in de waarheid tenzij door de liefde'.

Ik wilde het allemaal graag geloven. Maar ik hoorde vooral wat wijsheid niet is. Het had geen handen en voeten. Het was een waarheid zonder werkelijkheid.

Wat is wijs? Ik zocht en vroeg verder. De ijverige arbeider zei: ‘Wijsheid is kennis, is macht'. De bestuurder zei: ‘Wijsheid is op tijd je bed uit, en de juiste lobby op het juiste moment'.Ik vroeg het de toneelspeler en de liedjesmaker. ‘Wijsheid is spelen met dwaasheid', wisten zij. En de leraar zei: ‘Wijsheid is vooral geduld met hen die nog niet weten'.
Nou ja, over werkelijkheid ging het wel. Deze antwoorden hadden met concrete daden en belangen van doen. Maar was het nu wijsheid of gewoon handigheid en slimmigheid? In elk geval: een eerste of laatste woord was er niet.

Als je de bijbel erop naleest kom je er achter dat het in ieder geval géén boekentas vol kennis is, geen weten in de zin van het juiste antwoord hebben bij een quiz of op school. Wijsheid heeft veel meer te maken met een manier van doen, een manier van leven die je ziet bij mensen die niet zo geweldig zeker van zichzelf zijn, bij mensen die zoeken en vragen, die beseffen dat je anderen nodig hebt. Wijsheid heeft dus te maken met jezelf. Het wordt je geschonken als je daar voor open staat. Wijsheid is je mee laten voeren, maar wel op eigen benen. Wijsheid krijg je te leen.

Het lijkt zelfs alsof die wijsheid in de 1e lezing een vrouw is, die je zomaar op straat zou kunnen tegenkomen. Zoals vrouwe Fortuna (het geluk) of vrouwe Justitia (het recht) is het hier vrouwe Sophia (wijsheid). Dat deze als vrouw wordt voorgesteld wil niet zeggen dat vrouwen wijzer zijn dan mannen maar komt vanuit de Griekse taal, waarin het Griekse woord voor wijsheid - Sophia - vrouwelijk is. En van deze wijsheid wordt gezegd dat ze overal ontmoet kan worden als men haar wil zoeken. En wie haar ontmoet of wie zich met haar bezig houdt kan daar veel van leren en wellicht een wijzer, ander, gelukkiger mens worden. Zo’n ommekeer kwam ik tegen in een verhaal als vervolg op de evangelielezing:

Ik kwam aan bij de feestzaal, waar de bruiloft in volle gang was. Beslagen ramen, daarachter muziek, licht en lachen. Maar de deur zat potdicht. In het portaal zaten de vijf meisjes die in het evangelie ‘dwaas' werden genoemd, met hun uitgedoofde olielampjes. Ik mocht erbij komen zitten.
Daar was het Aanrecht-meisje: ze had altijd maar afgewacht, leefde een afgestompt bestaan en had zich daarmee nog verzoend ook. Daar was ook het meisje Mooi: altijd bezig met haar uiterlijk, altijd doende met het opmaken van haar gezicht. Daar was het Actie-meisje: eeuwig in touw voor goede doelen, doodmoe, maar ze kon dat natuurlijk niet toegeven. En het Carrière-meisje: altijd bezig met haar toekomst, rekenen, plannen, cv-ontwikkeling, altijd druk op de ketel. En daar was het meisje Mok: zich opsluitend in haar eigen leed, verstopt wanhopig, steeds banger.
Wat deden ze daar, die vijf met hun uitgedoofde toekomst? Eerst vonden ze zichzelf zielig, vervolgens vonden ze elkaar beklagenswaardig. Daarna namen ze elkaar onder handen. En ten slotte keken ze naar zichzelf. Ze kwamen tot inkeer en zagen in dat ze het over een andere boeg moesten gooien, dat ze hun harten moesten openen voor elkaar en de ander.

En zie: het Aanrecht-meisje stond op en deed haar mond open, eindelijk zichzelf. Meisje Mooi gooide haar oogschaduw weg en ging zelf kijken. Het Actie-meisje ging eindelijk eens languit liggen. Het Carrière-meisje kreeg oor en oog voor anderen. En meisje Mok leerde ter plekke huilen en lachen.

En het wonder geschiedde: er was olie genoeg , volop licht en leven als een eeuwigheid. En toen bleek dat ze alsnog de feestzaal in konden. En ik met hen.

Want als je hart eenmaal geopend is, zullen er ook deuren opengaan.