Overweging wocoviering 10 maart

13-03-2019

De overweging is gebaseerd op de evangelielezing van Lucas 4,1 - 13.

De eerste lezing en het evangelie hebben de meesten van ons al vaak gehoord. Wat goed dat de joden na hun beproevingen hun eigen land kregen; wat goed hoe Jezus boven de verlokkingen van de duivel stond!

In de eerste lezing wordt verteld dat de joden als vreemdelingen naar Egypte kwamen. Zij werden daar een belangrijk, maar toch steeds een vreemd volk, werden tenslotte vernederd en zij vertrokken naar Palestina. Daar verdreven zij de oorspronkelijke bewoners, vochten telkens opnieuw met hen en bouwden hun eigen staat op, zogenaamd rechtmatig verkregen van de Heer. De verovering van Het Beloofde Land ging ongetwijfeld gepaard met ellende voor de oorspronkelijke bewoners, doden en gewonden, het verlies van hun huis. Hadden de Israëlieten dan niet moeten binnenvallen?

Ditzelfde zien we nog steeds opnieuw gebeuren. Landen worden “overspoeld” met vluchtelingen die vaak ongewenst zijn, en een vreemde, soms verstorende cultuur meebrengen.

“Collateral damage”, onbedoelde nevenschade, een uitdrukking van de Amerikanen als zij met de beste bedoelingen vijandelijke stellingen gaan bombarderen. Behalve de bedoelde vernielingen worden ook waardevolle gebouwen vernietigd en onschuldige mensen gedood. De verdrijving van de oorspronkelijke bewoners bij de verovering van Israël door de Joden is met deze moderne uitdrukking te betitelen.

Misschien helpt ons dit als we bij elk gebed om ontferming bidden: “Door mijn schuld, door mijn grote schuld.” Hoezo mijn schuld? Wat doe ik dan verkeerd? Er is onbedoelde nevenschade! Voorbeelden:

- Onlangs kwamen onze piloten met hun F16’s terug uit Syrië, waar zij 2100 bommen hadden gegooid op IS stellingen. Hoeveel onschuldigen zijn daardoor verdreven of gedood?

- Bijna al ons eten is om het langer houdbaar te maken verpakt in plastic dat de oceanen vervuilt.

- Wij maken groene stroom met windmolens op zee waar trekvogels zich te pletter vliegen tegen de draaiende wieken.

- Wij vliegen naar het andere eind van de wereld en stoten daarmee CO2 uit dat het klimaat verandert.

- Gaan wij met de trein, die rijdt op groene stroom, dan rijden we over rails die gemaakt zijn in ontzettend vervuilende staalfabrieken.

Als je er over nadenkt kun je vele voorbeelden aanhalen van schade die wordt aangericht vanwege het simpele feit van ons bestaan. We bedoelen die schade niet, maar ze is er wel. Onbedoelde nevenschade, zoals de joden aan de oorspronkelijke bewoners toebrachten bij het in het bezit nemen van hun nieuwe land.

Het evangelie:

Wat wilde Lucas ons met dit verhaal duidelijk maken? Jezus weigert toe te geven aan de verleiding van rijkdom en macht. Het is helemaal in overeenstemming met de boodschap die Jezus voortdurend heeft gegeven: “Bemint de Heer uw God met heel uw kracht, heel uw verstand en heel uw hart, en het tweede gebod is daar aan gelijk: bemint uw naaste als u zelf.” Dat is zijn boodschap. Hij heeft dit voortdurend gezegd en voorgedaan. Het voorbeeld van de geschiedenis van het joodse volk heeft Hij niet gekopieerd. Hij vocht niet; Hij doodde niet. Hij bracht een echt nieuwe boodschap. Hij ging weldoende rond en was voorloper van een nieuwe wereld. Een wereld waarin mensen zouden leven naar deze boodschap van liefde.

Toch veroorzaakte Jezus met al zijn goede bedoelingen ook nevenschade. Zijn leer en zijn voorbeeld riepen wantrouwen en haat op bij de leiders van het volk. Had Hij zijn boodschap dan niet moeten verkondigen om dit te voorkomen? Zij namen Hem gevangen, martelden en doodden Hem. Onbedoelde nevenschade van zijn optreden. Daarmee leek zijn hele onderneming die vrede moest brengen, een mislukking. Het bracht ook nevenschade aan hen die Hem pijnigden. De soldaat die Hem in zijn gezicht sloeg tijdens zijn verhoor keek Hij liefdevol aan en zei “Vriend, hoe ben je zo geworden?” Hij leed er onder. Voor zijn beulen bad Hij: “Vader, vergeef het hen, want zij weten niet wat zij doen.” Het was voor hen allen werk wat zij eigenlijk niet zouden moeten doen, maar er was voor hen geen ontkomen aan. Ze moesten waarschijnlijk een gezin onderhouden! Het gaat verder. Nu nog worden op de hele wereld Christenen vervolgd die geloven in zijn boodschap.

Maar Hij verrees. Hij vertoonde zich herhaalde malen aan zijn leerlingen en at met hen. Wij geloven het verhaal van zijn hemelvaart. Dat is tóch een Goede Boodschap. Jezus kon herrijzen uit zijn ellende!

Dit is de eerste zondag van de veertigdagentijd. Wij zullen in de tijd naar Pasen telkens aspecten van zijn gang naar zijn einde lezen en horen, tot en met zijn smartelijke dood. De eerste lezing drukt ons met onze neus op het feit dat we, hoewel we het niet bedoelen, nevenschade veroorzaken. In de komende veertigdagentijd kunnen we ons dit realiseren en nadenken over hoe we kunnen leven met minder schadelijke gevolgen. God vergeeft ons onze schulden meer dan zeven maal zeventigmaal. Maar eindelijk is er het Pasen van zijn verrijzenis, waar we geleidelijk naar toe leven.

Wij wensen u een goede veertigdagentijd naar Pasen toe!