nieuws
Even omschakelen...
10-03-2019
De 40-dagentijd is daarom wel te vergelijken met een jaarlijkse service-beurt en APK-keuring
Regelmatig moeten we onszelf even omschakelen. Dat kan zijn wanneer de wekker gaat en je vanuit je warme bed moet opstaan om een nieuwe dag tegemoet te treden; of wanneer je op weg gaat naar een gesprek of bijeenkomst, waarvan je niet precies weet wat de uitkomst is. Of wanneer je aan een nieuwe opleiding of baan begint. Enzovoorts. Er zijn voortdurend nieuwe situaties, die van ons vragen dat we onszelf even omschakelen. Op een soortgelijke wijze was het ongetwijfeld ook voor Jezus even omschakelen, toen hij vanuit de vertrouwde omgeving van zijn huis in Nazareth op weg ging naar de Jordaan om gedoopt te worden en daarna veertig dagen verbleef in de barre woestijn van Judea.
Zo is ook voor ons het ingaan van de 40-dagentijd altijd even een omschakeling. We worden dan als christenen weer uitgedaagd om, in het voetspoor van Jezus en de Kerk, voor enkele weken wat afstand te nemen van de comfortabele gewoontes en posities, waarin we ons soms genesteld hebben. Dat kunnen bepaalde patronen zijn van denken en handelen, waarin we ons prettig en comfortabel voelen. Dat is op zich heel menselijk, maar wanneer we daarin blijven steken, dan kunnen die comfortabele gewoontes en posities leiden tot een zekere zelfgenoegzaamheid, die ons er dan van weerhoudt om als persoon werkelijk te groeien in de liefde voor God en elkaar. Dan blijven we een beetje stilstaan in onze ontwikkeling en beantwoorden we niet echt aan de identiteit en zending, die God met ons voor ogen heeft.
We lopen dan ook het gevaar dat ons leven te oppervlakkig en verbrokkeld blijft, zonder enige diepte, samenhang en uitstraling. Bovendien lopen we dan het gevaar, wanneer we onze eigen identiteit en levensroeping als mens en christen, niet helder voor ogen hebben, dat ánderen die dan voor ons gaan invullen. En dan word je, zonder het in de gaten te hebben, al snel iemand die geleefd wórdt door wat de reclame of de media je voorschrijven, of door wat buren of collega’s zeggen enz...
Daarom is het goed dat we ieder jaar in de 40-dagentijd even uit die comfortabele patronen van denken en handelen worden gehaald, en we met Jezus en zijn Kerk enkele weken een beetje de woestijn in trekken, door wat afstand te nemen van allerlei ik-gerichte gewoontes van de welvaartsmaatschappij en wat meer tijd te nemen voor God en zijn heilswerk in de wereld. Die 40-dagentijd is daarom wel te vergelijken met een jaarlijkse service-beurt en APK-keuring voor je auto. Want in die 40-dagentijd wordt je spirituele en morele weerbaarheid getest en op de proef gesteld en krijg je de service van de genademiddelen van de Kerk om in die weerbaarheid te groeien. Je zult daarom, net als Jezus in de woestijn, soms ook beproefd worden door misleidende gedachten, die op je afkomen en die jou van God en zijn Rijk willen wegtrekken.
Ook Jezus werd door die misleidende stem van het kwaad op de proef gesteld. Van tevoren, bij zijn doop in de Jordaan, had Jezus nog gehoord dat God tegen Hem zei: "Jij bent mijn Zoon, van wie Ik zoveel hou". Ja, dat was zijn diepste identiteit: Gods geliefde Zoon zijn, leven vanuit de liefde van Vader, voortbewogen worden door zijn Geest. En Jezus wist: mijn taak op deze wereld is het, die liefde van de Vader bekend te maken, die Geest van God uit te stralen en mee te delen, zodat ook alle andere mensen kinderen van God kunnen worden en kunnen worden bevrijd uit het onverloste bestaan waarin ze soms vastzitten.
Maar Jezus hoorde niet alleen die stem van God, zijn Vader. In de woestijn van de onverloste wereld drongen zich ook andere stemmen aan Hem op. Verleidelijke maar misleidende influisteringen, die ons in verwarring proberen te brengen en ons trachten te verwijderen van God en van elkaar. Deze mysterieuze geestelijke macht van het kwaad, die verdeeldheid probeert te zaaien tussen God en mensen, heeft in de Bijbel een toepasselijke naam gekregen: duivel, diabolos, d.w.z. degene die verdeeldheid en verwarring zaait. Juist om ons, mensen, in die bekoring van het kwaad nabij te kunnen zijn, heeft Jezus die bekoringen ook zelf willen meemaken. Zo kon Hij onze gevangenheid in het kwaad openbreken en ons op de lijn brengen van Gods roeping en bestemming voor ons leven.
Een drietal fundamentele bekoringen, die in in ieder mensenleven voorkomen, werden aan Jezus gepresenteerd. Jezus ondergaat ze in volle bewustheid en omvang, om ze mede namens ons te overwinnen en er zo voor te zorgen dat ook wij voortaan die bekoringen, in verbondenheid met Hem en door de kracht van zijn Geest, kunnen weerstaan.
De eerste bekoring betrof onze natuurlijke behoefte aan brood. De misleidende stem suggereert Jezus dat voor die behoefte alles mag wijken en dat Jezus gerust alles naar zich toe mag halen en onmiddellijk mag grijpen naar wat Hem belieft, zonder met Iemand anders rekening te houden. “Vooruit! Maak van deze stenen maar brood.”
Maar Jezus weet, vanuit zijn innige verbondenheid met de Vader in de heilige Geest, dat de dingen zo niet in mekaar zitten. Niet het brood alleen en ook niet het geld alleen zijn de bron van het leven op aarde: daarom kan de mens ook niet leven van brood alleen of van geld alleen. Er is een breder kader. De mens leeft allereerst van God, van zijn liefde, van zijn Woord, van zijn Geest. Daarom weigert Jezus zijn leven geheel in eigen hand te nemen, los van zijn Vader. Jezus blijft consequent leven in afhankelijkheid van zijn Vader. Daarom zegt Hij even later ook: de Heer uw God zult gij aanbidden - als de hoogste levenswaarde; als de bron van alles - en Hem alleen dienen - als het doel van alles.
Jezus laat zich dus door de misleidende stem niet opsluiten in zijn ego. Hij blijft gericht op God en op het dienstwerk voor zijn medemensen. Dat zien we ook bij de tweede bekoring, die onze sociale dimensie betreft, ons omgaan met medemensen, en de derde bekoring die onze religieuze dimensie betreft, ons omgaan met het heilige. Wat die twee dingen betreft suggereert de misleidende stem aan Jezus om een makkelijk leventje te leiden, louter ten gunste van zichzelf: "Als je mijn macht aanbidt, - zo zegt de verleidelijke stem - zul je over iedereen de baas zijn; maak het je maar gemakkelijk en spring gerust van de tempel: ook de engelen zullen je wel dienen." Neen, zegt Jezus, ik maak geen misbruik van Gods bijstand, Ik maak geen misbruik van mensen of engelen, louter voor mijn eigen gemak en plezier. Ik ben niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen, want slechts zo zal Gods Koninkrijk komen en Gods nieuwe, verloste wereld kunnen aanbreken. Ik ga de Heer niet op de proef stellen; Hij mag Mij op de proef stellen, of ik werkelijk trouw ben in mijn dienstbaarheid ten bate van zijn Rijk en het heil van de mensen.
Zo neemt Jezus ons mee in de veertigdagentijd, om te groeien in onze identiteit en levenstaak. En dat is ten diepste: een kind van God de Vader te zijn, dankzij mijn verbondenheid met Jezus en de bezieling van zijn Geest, geroepen om in zijn voetspoor mijn leven in liefde te geven en in te zetten ten bate van de andere kinderen van God, mijn broeders en zusters.
Zo neemt Jezus ons mee in de veertigdagentijd, om te groeien in onze identiteit en levenstaak
