Een waarachtig Zalig Pasen

21-04-2019

Het leven is zinvoller en vanzelfsprekender dan de dood

Nu de maand april al weer enkele weken op weg is, zien we dat de lente volop is doorgebroken. De wat donkere en kille dagen van de afgelopen maanden hebben plaats gemaakt voor de meer lichte en zonnige dagen van de lente. Om je heen in de natuur bloeit nieuw leven op: groene blaadjes, bloesem, bloemknoppen. Ook de mensen lijken te gaan ontdooien. Onze strakke gezichten beginnen zich weer te ontspannen. We gaan weer wat vaker naar buiten. In die zachte, warme prilheid van de lente lijkt onze wereld weer even als bij het begin van de schepping, toen alles nog vers uit de handen van de Schepper kwam. Een gevoel van bewondering en dankbaarheid kan dan over ons komen bij het zien van zo’n wonderlijke en rijke pracht aan opbloeiend leven.

Tezamen met deze wonderlijke en veelkleurige levenskracht, die de Schepper in zijn schepping heeft gelegd, zien we echter tegelijk om ons heen – we hoeven maar naar het nieuws te kijken - dat dat leven op allerlei wijzen toch ook weer vastloopt, ontspoort, verzwakt of doodloopt. Zo zien we naast elkaar in onze wereld: leven en dood, kracht en zwakheid, gezondheid en ziekte, succes en mislukking, overvloed en tekort, vreugde en verdriet, liefde en haat, opkomst en ondergang, toenadering en verwijdering, eenheid en verdeeldheid, orde en chaos, vrede en geweld, hoop en twijfel, het goede en het kwade. Hoe moeten we dit alles met elkaar rijmen? Zal het goede leven de overhand krijgen, of heeft toch telkens weer de kwade dood het laatste woord?

Ook in het leven van Jezus zien we dit samengaan van leven en dood, van opkomst en ondergang. Zo vieren we met Kerstmis zijn blijde geboorte, maar op Goede Vrijdag gedenken we zijn afschuwelijke dood. Van nature voelen wij aan dat het goede eigenlijk zinvoller en opbouwender is dan het kwade en destructieve is, en dat het leven zinvoller en vanzelfsprekender is dan de dood. Maar wie van beiden uiteindelijk de doorslag gaat geven, is helaas niét zo duidelijk en vanzelfsprekend. Want uiteindelijk lijkt voor iedereen de dood het laatste woord te hebben. Zelfs Jezus belandde in een graf.

Toch had Jezus tijdens zijn optreden een sterke hoop in de harten van zijn toehoorders gewekt, dat Gods goedheid en levenskracht het nu definitief gingen winnen van het kwaad en de dood. Jezus noemde dat het Rijk van God en zei daarvan dat het met zijn komst was begonnen om door te breken. Gods Rijk van goedheid en levenskracht zouden het gaan overnemen van het rijk van het kwaad en de dood. En deze boodschap van Jezus werd bevestigd door al wat Hij deed, zoals de apostel Petrus getuigde (in de 1e lezing): “Jezus ging weldoende rond en vanuit de kracht van Gods Geest genas Hij allen, die onder de dwingelandij van de duivel stonden, want God was met Hem.”

Inderdaad: overal waar Jezus geconfronteerd werd met allerlei schijnbaar uitzichtloze noodsituaties onder de mensen, keerde Hij die ten goede. Hij bracht licht waar duisternis was, genezing waar ziekte was, liefde waar liefdeloosheid was, vergeving waar zonde was, vrijheid waar verslaving en onderdrukking was; Hij bracht het Rijk van God waar de macht van het kwaad leek te regeren. Zijn leerlingen en toehoorders werden vervuld met hoop op een mooier, beter en gelukkiger leven, dat ze overal om zich heen zagen opbloeien. Overal waar Jezus optrad, leek Gods schepping weer in zijn oorspronkelijke goedheid, schoonheid, samenhang en harmonie te worden hersteld. Maar toen kwam opeens Goede Vrijdag. Jezus had het wel aangekondigd, maar zijn leerlingen hadden die woorden voor zichzelf verdrongen. Zelfs bij het Laatste Avondmaal, wanneer Jezus zegt dat Hij zijn lichaam en bloed gaat offeren, voor de vergeving van onze zonden, dringt het nog niet echt tot zijn leerlingen door.

Maar dan gebeurt het toch echt. En Jezus’ leerlingen zijn volledig van slag. Hoe moeten ze dit verklaren? De hoop, die Jezus bij hen had gewekt, dat Gods licht het zou gaan winnen over het duister, leek op Goede Vrijdag vervlogen. De machthebbers hadden Jezus aan het kruishout geslagen en vermoord. De strijd leek beslecht ten nadele van Jezus en het Godsrijk dat Hij aankondigde, totdat enkele vrouwen in de vroege morgen van Paaszondag bij Jezus’ graf aankwamen en bemerkten dat de steen ervóór was weggerold. De dood van Jezus bleek geen eindpunt te zijn, maar een doortocht, een overgang naar een nieuwe fase voor de mensheid, een nieuwe geboorte. In zijn lijden en sterven heeft Jezus onze door kwaad en dood verstoorde wereld ten goede gekeerd.

Zo mogen we, dankzij het sterven van Jezus, voortaan het oude menselijke bestaan, aangetast door zonde en dood, afleggen, en mogen we, dankzij het verrijzen van Jezus, delen in zijn vernieuwde menselijke bestaan. In de verrezen Jezus is de nieuwe schepping aangebroken, de nieuwe mensheid, waarvan Hij, Jezus voortaan het Hoofd is. Hij is de nieuwe Wijnstok, waarvan wij de ranken mogen zijn. Hij laat ons delen in zijn levenskracht, in zijn Geest, in zijn liefde en vrede. Zo is dan, al wie in Christus is en met Hem verbonden blijft, een nieuwe schepping. Het oude is voorbij, het nieuwe is gekomen.

Zo mogen wij christenen voortaan Paasmensen zijn, mensen van de doortocht, van de overgang van donker naar licht, van oud naar nieuw, van dood naar leven. Weliswaar zullen ook wij nog geconfronteerd worden met het donker van de door kwaad en dood aangetaste wereld, maar: we zullen er niet in vast hoeven te blijven zitten. Want de steen voor het graf is weggerold, er is een opening naar God toegekomen, er is een weg van bevrijding en verlossing gebaand, door de dood en de verrijzenis van Jezus Christus. Overal waar het voor ons nu nog donker en leeg is, koud en doods, uitzichtloos en hopeloos, daar kan voortaan de verrezen Jezus het warme en weldadige zonlicht van zijn Geest laten stralen. Laten we Hem daartoe dan de kans en de ruimte geven, zodat het ook in ons geestelijk leefklimaat lente kan worden. Want waar de verrezen Christus door zijn Geest werkzaam kan zijn, daar bloeien liefde, vreugde en vrede op en wordt het voor ons waarachtig een Zalig Pasen!