Pasen 2017

15-04-2017

Leven in vriendschap met Christus

Wij naderen het Paasfeest. Met miljoenen andere christenen over de gehele wereld gaan wij de kruisdood en de opstanding van Jezus Christus vieren. De gekruisigde Jezus heeft nieuw en ander leven ontvangen. Leven waarop de dood geen greep meer heeft. Door ons doopsel zijn wij in vriendschap met Christus verbonden. Hij geeft ons uitzicht tot over de grens van dit aardse bestaan heen.

Te grote woorden?

Ik besef dat dit hart van ons geloof voor veel mensen vragen oproept. Menigeen moet ook deze Paasdagen in eenzaamheid doorbrengen. Zoals ieder feest maakt het komende Paasfeest hen vaak pijnlijk duidelijk dat zij niemand hebben. Anderen hebben onlangs een dierbare begraven en weten, in deze periode van rouw en pijn, met het goede nieuws van de opstanding geen raad. De Paasboodschap zal de lege plaats aan tafel niet kunnen vullen. Weer anderen lopen rond met een diep besef van schuld. Voor hen is het getuigenis van vriendschap met God geheimtaal. Voor langdurig zieken is het getuigenis van nieuw leven vaak leeg. Het enige wat hen blijft, is dragen en dulden.

Onbehagen

Nederland anno 2017 wordt getekend door onbehagen. Tallozen hebben een onbestemd gevoel van onzekerheid. Dat gevoel wordt opgeroepen door economische zorgen, de blijvende dreiging van een terroristische aanslag en zorgen over de toekomst van onze aarde. Terwijl een deel van de wereldbevolking leeft in welstand moeten vele miljoenen mensen het meest minimale ontberen. Tegelijk zien wij dat, mede door onze productie- en consumptiepatronen, het milieu steeds verder wordt aangetast. Tenslotte horen wij voortdurend van ‘oorlogen en geruchten van oorlogen’. Alles bijeen kan de Paasboodschap zo worden aangevochten.

Oorsprong van het licht

Voor de eerste christenen was het getuigenis van de opstanding en nieuw leven evenmin vanzelfsprekend. Integendeel, na de dood van Jezus waren zij angstig en gedesoriënteerd. De toekomst was donker. Het nieuwe licht in hun ogen moest hen geschonken worden. Hoe hebben zij nieuw zicht gekregen, waardoor zij de gekruisigde Jezus als opgestane Heer gingen verkondigen?

ezus is zijn weg gegaan. Waar Jezus kwam, werd het licht. Armen kregen moed en zieken werden genezen. Zondaars kregen vergeving aangezegd en mensen zonder hoop nieuwe levenskracht. Verbonden mezus is zijn weg gegaan. Waar Jezus kwam, werd het licht. Armen kregen moed en zieken werden genezen. Zondaars kregen vergeving aangezegd en mensen zonder hoop nieuwe levenskracht. Verbonden met zijn Vader was Hij dienstbaar tot het uiterste toe. Als doodbloedende, verzoenende liefde gaf Jezus zijn leven op het kruis. Jezus heeft niet alleen de ogen van de blindgeborene geopend maar ook de ogen van zijn eerste leerlingen aangeraakt. Zij mochten de levende Heer zien. Geloven betekent overgave, je hart geven. De theoloog Karl Rahner zegt in dat kader: “Alleen als wij ons overgeven en onvoorwaardelijk, samen met Jezus de Gekruisigde, laten vallen in de onbegrijpelijkheid Gods, zijn wij werkelijk christenen.”

Verborgen overwinning

Jaren geleden sprak de theoloog Romano Guardini over het laatste oordeel. Hij verwachtte dat zijn leven gewogen zou worden. In dat kader maakte hij een indrukwekkende opmerking. “Ik,” zo zei Guardini, “zal Gods vragen beantwoorden maar ik zal ook een tegenvraag stellen: Waarom Heer, die vreselijke omwegen naar het heil?”

Ik vermoed dat tallozen van ons die vraag herkennen. De overwinning van de Paasmorgen is voor een groot deel nog verborgen. Het Koninkrijk is doorgebroken maar de voltooiing staat nog uit. Oscar Cullmann sprak, met een beeldspraak uit de Tweede Wereldoorlog, in dat verband over D-day en V-day. De beslissing is gevallen maar de definitieve victorie is nog niet behaald. Christus is de opgestane Heer en troont aan de rechterhand van de Vader maar tegelijk is zijn heerschappij verborgen. Ondertussen zien wij, in een spiegel, onduidelijk. Het zien van aangezicht tot aangezicht is nog niet aangebroken. God laat zich alleen bemiddeld ontmoeten. De Heer is onder ons aanwezig met zijn Geest, met zijn Woord en in de sacramenten. In de Rooms-Katholieke traditie krijgt de sacramentele aanwezigheid een eigen accent. Elementen uit schepping, zoals water, zalf, brood en wijn, worden drager van Gods nabijheid. In ieder sacrament komt de Heer ons liefdevol nabij. Niet voor niets is ieder sacrament wel eens een ‘kus van God’ genoemd.

Tekens van hoop

Het christendom in Nederland is kwetsbaar geworden. De koude wind van de secularisatie heeft de kerken en kerkelijke gemeenschappen niet onberoerd gelaten. Naast de dalende getallen vormt inhoudelijke vervlakking een bron van zorg . Het kerkelijk belijden wordt van binnenuit bedreigd door onzekerheid en twijfel. Toch zijn er binnen onze geloofsgemeenschappen tal van tekenen van hoop. De Geest van de opgestane Heer is werkzaam in onze wereld. Zorgen moeten ons niet demotiveren maar stimuleren. Het glas is niet half leeg maar half vol. In duizenden kerken wordt in ons land iedere zondag Gods lof gezongen en het evangelie van Christus verkondigd. Juist in onze dagen beseffen de kerken de grote betekenis van het geloofsgesprek. Op tal van plaatsen komen mensen bijeen rondom een geopende bijbel. Wij hebben behoefte aan dragers van het evangelie; aan mensen met een persoonlijk doorleefd christelijk geloof. Uit onderzoek blijkt hoe belangrijk ook de diaconale betekenis van de Kerk is. Niet alleen binnen de kerkelijke verbanden maar ook daarbuiten. Menig vrijwilliger van Amnesty of een milieuorganisatie heeft een christelijke achtergrond.

Wie kijkt met de ogen van het geloof ziet Gods Geest overal werkzaam. Ouders zetten zich uit liefde in voor hun kinderen; verpleegkundigen voor hun patiënten en leraren voor hun leerlingen. Zoveel liefde wordt in stilte gegeven. Het bewijst de waarheid van het gezegde dat het kwade schreeuwt en het goede fluistert.

Ons bisdom staat voor een missionaire opdracht. Wij kunnen ons laten inspireren door het geloofsenthousiasme van ontelbare christenen in de jonge Kerken. Juist in deze jaren van de waarheid moeten wij ons richten op de kernboodschap. Uiteindelijk gaat het om de God van Israël die zich laat vinden in het gelaat van Jezus Christus. Aan ons de taak om ook in het bisdom van ’s-Hertogenbosch nieuwe mensen te winnen voor de levende Christus en zijn evangelie.

Tot slot

Ondanks alle onbehagen in onze cultuur en de kwetsbaarheid van de Kerk zijn en blijven christenen mensen van hoop. Met Pasen is in alles voorzien, al blijft veel daarvan nog verborgen. De heerschappij van God over de machten draagt ook na Pasen nog geen publiek karakter. Ons weten bestaat in een gekend zijn en wat wij zullen zijn, is nog niet openbaar. Dat is de situatie, ook na de Paasmorgen. Laten wij als vrienden van de verrezen Christus samen in vertrouwen onze weg gaan. Elkaar liefdevol dragend in geloof, hoop en liefde.

Mgr. dr. Gerard de Korte

bisschop van ’s-Hertogenbosch