Een verwijzing naar God

26-08-2017

Kerken, een verwijzing naar God

Iedere weekdag vier ik om half negen de Eucharistie in de Sint Jan. Ik voel mij bevoorrecht om juist in dit indrukwekkende Godshuis bijna dagelijks de liturgie te mogen vieren. De kathedraal, maar dat geldt natuurlijk voor ieder katholiek kerkgebouw, vormt een huis van gebed. Een huis van God waar de Heilige Schrift wordt voorgelezen en de sacramenten, heel bijzonder het sacrament van de Eucharistie, worden gevierd. Een kerkgebouw bestaat uit duizenden stenen die steeds weer wordt gevuld door gelovigen als levende stenen met Christus als hoeksteen. Ieder katholiek kerkgebouw heeft een sacramentele dimensie; vormt een verwijzing naar God. Onze kerkgebouwen zijn een symbool van de kerstening van ons land en van christelijke presentie.

● Maatwerk

Vanaf de zestiger jaren van de vorige eeuw zien veel sociologen een cultuurbreuk. Door de hogere scholing van de bevolking en een hogere welvaart is een sterke individualisering op gang gebracht. Veel mensen zijn zeker nog wel religieus maar kunnen de relevantie van de parochie of kerkelijke gemeente maar moeilijk zien. Minder mensen en minder middelen betekent ook een onvermijdelijke vermindering van het aantal kerkgebouwen in ons eigen bisdom en in geheel ons land. Steeds weer wordt de spannende vraag gesteld wat wij moeten doen met overtollige kerkgebouwen. In mijn beleidsplan Samen bouwen in vertrouwen van oktober 2016 schrijf ik dat voor de kerken geen groot masterplan bestaat. Ik pleit voor de toepassing van het katholieke subsidiariteitsbeginsel. Met andere woorden: een decentrale aanpak waarbij parochiebestuur en bisdom samen kijken naar de beste oplossing. Geen top down beleid dus maar maatwerk. Steeds weer wijs ik onze gelovigen op de verantwoordelijkheid van hun doopsel. Er is zoveel katholiek leven als katholieken zelf waarmaken en er zijn zoveel katholieke kerkgebouwen als katholieken zelf in stand willen en kunnen houden. Zo houd ik onze gelovigen een spiegel voor: wat is uw kerkgebouw u waard?

● Cenakelkerk

Recent bezocht ik de prachtige Cenakelkerk. Binnen de parochie van de Heilige Drie-eenheid van Nijmegen vormt deze kerk een indrukwekkend Godshuis. Het is niet alleen een parochiekerk. De Cenakelkerk vormt vanouds ook een pelgrimskerk. Een kerk die mensen van heinde en ver aantrekt. In Nijmegen en wijde omtrek kennen velen nog de naam van pastoor Toon Rabou. Hij trok katholieken uit de regio naar zijn kerk. Vanwege de uitzonderlijke schoonheid is de Cenakelkerk door het Catharijneconvent uitgekozen om deel uit te maken van het grootste museum van Nederland. Dit project omvat landelijk een aantal kerken en synagogen die zijn geselecteerd om te worden bezocht. Zo krijgt de originele functie van de Cenakelkerk als pelgrimskerk een nieuwe inhoud. De Cenakelkerk wil een open en gastvrije kerk zijn. Hopelijk zal de schoonheid van deze kerk mensen met het Godsgeheim in contact brengen. In de audiotour die is samengesteld, krijgt iedere bezoeker de kans de rijkdom van deze kerk te ontdekken. Het overkoepelend thema van de audiotour vormt het thema grensgangers. De apostel Paulus vormt zo’n grensganger. Hij staat ook vrij prominent in de Cenakelkerk afgebeeld. Paulus verlegt zijn grenzen. Hij doorbreekt een vruchteloos wij-zij denken. Indrukwekkend schrijft hij in zijn brief aan de Galaten:

Er is geen jood of heiden meer; er is geen slaaf of vrije; er is geen man of vrouw: allen tezamen zijt gij één persoon in Christus Jezus.

● Pelgrims

Hopelijk zullen veel pelgrims de Cenakelkerk gaan bezoeken. Deze is open voor parochianen maar ook voor andere Godzoekers. Ik nodig u uit om deze zomer eens een tocht te maken naar de Heilige Landstichting om met eigen ogen de Cenakelkerk te bewonderen. Een Godshuis waar zoveel schoonheid te ontdekken valt en waar mensen inspiratie kunnen opdoen voor hun tocht als pelgrims, pelgrims op weg naar God.

Mgr. dr. Gerard de Korte